علت درد پایین کمر چیست؟

درد پایین کمر یکی از رایج ترین انواع کمر درد است که ممکن است ناشی از یک درد عضلانی ساده، گرفتگی کمر و رگ به رگ شدن کمر ناشی شود و یا خبر از دردهای جدی تر مثل دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی و یا انواع آرتریت باشد. به طور کلی انواع دردهای خفیف تا متوسط در ناحیه کمر که ریشه ساختاری دارند را می توان با انجام تمرینات تقویت کننده عضلات پشت، انجام تمرینات کششی، عدم نشستن طولانی مدت، کاهش وزن و به طور کلی تغییر سبک زندگی درمان کرد. دردهای ساده در ناحیه پایین ستون فقرات اگر پس از چند روز استراحت بهبود نیافت و تبدیل به یک درد مزمن شد باید حتما پیگیری شود. در ادامه بیشتر به بررسی علت های عمده درد پایین کمر خواهیم پرداخت.

علت درد پایین کمر چیست؟

درد پایین کمر یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این درد می‌تواند به دلیل آسیب‌دیدگی عضلات، مشکلات ساختاری در ستون فقرات یا فشار بر روی اعصاب ایجاد شود. بررسی دقیق علت‌ها و تشخیص درست، کلید مدیریت و درمان مؤثر این نوع درد است.

• درد عضلانی
• دیسک کمر
• سیاتیک
• تنگی کانال نخاعی
• سرخوردگی مهره
• درد کمر در یک سمت (چپ و راست)
• گودی کمر

درد پایین کمر می تواند ناشی از علت های کمتر رایجی مثل عفونت‌ها، مشکلات کلیوی، التهاب مفاصل و تومورها نیز باشد که در مقایسه با سایر علل از احتمال کمتری برخوردار است.

درد عضلانی و ارتباط آن با درد پایین کمر

درد عضلانی یکی از علل شایع درد پایین کمر است. این نوع درد معمولاً ناشی از کشیدگی یا آسیب به عضلات و رباط‌های ناحیه کمر است. فعالیت‌های فیزیکی سنگین، حرکات ناگهانی یا وضعیت نادرست بدن می‌توانند منجر به ایجاد فشار بر روی عضلات کمر و در نتیجه درد شوند. عوامل زیر می‌توانند به بروز درد عضلانی در پایین کمر منجر شوند:

• کشیدگی عضلات: بلند کردن اجسام سنگین یا انجام حرکات ناگهانی می‌تواند باعث کشیدگی عضلات کمر شود.
• وضعیت نادرست بدن: نشستن یا ایستادن به مدت طولانی در وضعیت نادرست به عضلات کمر فشار وارد کرده و موجب درد می‌شود.
• فعالیت‌های فیزیکی شدید: ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های فیزیکی شدید بدون گرم کردن مناسب می‌توانند به عضلات آسیب برسانند.
• آسیب‌های ورزشی: آسیب‌های ورزشی مانند پارگی عضلات یا کشیدگی شدید می‌توانند موجب درد عضلانی کمر شوند. این آسیب‌ها معمولاً به دلیل تکنیک نادرست یا عدم آمادگی کافی رخ می‌دهند.

تشخیص دقیق و درمان مناسب درد عضلانی کمر نیازمند ارزیابی توسط پزشک و ممکن است شامل استراحت، فیزیوتراپی و استفاده از داروهای ضدالتهابی باشد.

دیسک کمر از مهم ترین علل درد در پایین کمر

دیسک کمر یکی از علل عمده درد پایین کمر است که معمولاً ناشی از تغییرات دژنراتیو یا آسیب به دیسک‌های بین‌مهره‌ای است. دیسک‌های بین‌مهره‌ای به عنوان ضربه‌گیرهای طبیعی بین مهره‌های ستون فقرات عمل می‌کنند و شامل یک هسته ژله‌ای درون یک لایه فیبروزی هستند. با افزایش سن یا آسیب، این دیسک‌ها می‌توانند دچار تغییرات ساختاری شوند که منجر به درد و ناراحتی می‌شود.

• فتق دیسک (Herniated Disc) : در این حالت، هسته ژله‌ای دیسک از طریق شکاف یا پارگی در لایه فیبروزی بیرون می‌زند و ممکن است بر روی عصب‌های نخاعی فشار آورد. این وضعیت می‌تواند به درد شدید و تیر کشیدن که از کمر به پاها گسترش می‌یابد منجر شود.
• دیسک دژنراتیو (Degenerative Disc Disease): با گذشت زمان، دیسک‌ها ممکن است دچار خشکی و کاهش انعطاف‌پذیری شوند. این تغییرات می‌توانند به کاهش ارتفاع دیسک و افزایش فشار بر روی مهره‌ها و عصب‌ها منجر شوند که نتیجه آن درد مزمن کمر است.
• بیرون‌زدگی دیسک (Bulging Disc): این وضعیت به تورم دیسک به سمت بیرون اشاره دارد، بدون اینکه پارگی کامل در لایه فیبروزی رخ دهد. تورم دیسک می‌تواند به عصب‌ها فشار وارد کند و موجب درد و بی‌حسی شود.

تشخیص دقیق دیسک کمر معمولاً از طریق تصویر‌برداری‌های پزشکی مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود. درمان‌های رایج شامل مدیریت درد با داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی، و در موارد شدیدتر، جراحی برای اصلاح دیسک آسیب‌دیده است.

سیاتیک و درد پایین کمر

درد سیاتیک یک نوع درد است که از فشار یا تحریک عصب سیاتیک ناشی می‌شود و ممکن است در یک سمت بدن و به عنوان سیاتیک پای چپ و سیاتیک پای راست ظاهر شود. عصب سیاتیک  طولانی‌ترین عصب بدن  است که از کمر تا پاها را در بر می‌گیرد. این درد معمولاً به دلیل مشکلات در ناحیه کمر مانند دیسک کمر ایجاد می‌شود.

• بیرون‌زدگی دیسک (Herniated Disc): یکی از شایع‌ترین علل سیاتیک، بیرون‌زدگی دیسک است.
• دیسک دژنراتیو (Degenerative Disc Disease): تغییرات دژنراتیو در دیسک‌های بین‌مهره‌ای می‌توانند باعث فشار بر روی عصب سیاتیک شوند، که منجر به درد سیاتیک و در نهایت درد پایین کمر می‌شود.
• تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis): تنگی در کانال نخاعی منجر به فشار بر روی عصب سیاتیک می‌شود. این فشار می‌تواند به دلیل بزرگ شدن استخوان‌ها یا بافت‌های نرم در کانال نخاعی ایجاد شود.
• آسیب‌های مهره‌ای (Vertebral Injuries): شکستگی‌ها یا تغییرات دیگر در مهره‌ها ممکن است به فشار بر روی عصب سیاتیک منجر شوند.

تشخیص سیاتیک شامل ارزیابی تاریخچه پزشکی، معاینه بالینی و استفاده از تکنیک‌های تصویر‌برداری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن است. درمان معمولاً شامل مدیریت درد با داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی برای کاهش فشار بر روی عصب سیاتیک است.

تنگی کانال نخاعی و ارتباط آن با درد پایین کمر

تنگی کانال نخاعی، باریک شدن غیرطبیعی کانال نخاعی در ستون فقرات است که می‌تواند به فشار بر نخاع و عصب‌ها منجر شود. این وضعیت معمولاً نتیجه تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات است که می‌تواند به درد پایین کمر و سایر علائم عصبی منجر شود.

• تغییرات دژنراتیو: با افزایش سن، دیسک‌های بین‌مهره‌ای می‌توانند ارتفاع خود را از دست دهند و باعث فشار بر روی کانال نخاعی شوند. این تغییرات دژنراتیو می‌توانند به تنگی کانال نخاعی و در نتیجه درد پایین کمر و علائم عصبی دیگر منجر شوند.
• برآمدگی دیسک: برآمدگی یا بیرون‌زدگی دیسک‌های بین‌مهره‌ای می‌تواند به کانال نخاعی فشار وارد کرده و منجر به تنگی آن شود. این فشار باعث ایجاد درد و مشکلات حرکتی می‌شود.
• آرتریت مفاصل مهره‌ای: آرتریت ممکن است باعث رشد استخوان‌های اضافی و باریک شدن کانال نخاعی شود. این وضعیت به درد پایین کمر و فشار بر روی عصب‌ها منجر می‌شود.

تشخیص تنگی کانال نخاعی معمولاً با استفاده از تصویر‌برداری‌های پزشکی مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود. درمان ممکن است شامل استفاده از داروهای ضدالتهابی برای کاهش درد، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری و در موارد شدیدتر، جراحی برای کاهش فشار بر روی نخاع و عصب‌ها باشد.

مطالعه بیشتر: مهمترین دیدگاه های مدیریتی هژیر توحیدی مدیر عامل بوران تک

سرخوردگی مهره ها و درد پایین کمر

سرخوردگی مهره، که به آن لغزش مهره نیز گفته می‌شود، یکی از علل مهم درد پایین کمر است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که یکی از مهره‌های ستون فقرات از موقعیت طبیعی خود جابجا شده و بر روی مهره‌های زیرین فشار وارد می‌آورد. علت سرخوردگی مهره در ادامه بیان شده است:

• افتادگی دیسک: دیسک‌های بین‌مهره‌ای به عنوان یک بالشتک بین مهره‌ها عمل می‌کنند. افتادگی یا پارگی دیسک می‌تواند باعث جابجایی مهره‌ها و سرخوردگی آن‌ها شود که به درد پایین کمر منجر می‌شود.
• آرتریت: آرتریت مهره‌ای منجر به تخریب مفاصل بین مهره‌ای و ناپایداری ستون فقرات می‌شود. این ناپایداری ممکن است باعث سرخوردگی مهره‌ها و در نتیجه درد پایین کمر گردد.
• عدم تعادل عضلانی: ضعف یا عدم تعادل در عضلات پشتی و شکمی می‌تواند باعث افزایش فشار بر روی مهره‌ها شود و سرخوردگی مهره‌ها را تسریع کند. این فشار اضافی به درد پایین کمر و مشکلات حرکتی منجر می‌شود.

تشخیص سرخوردگی مهره معمولاً با استفاده از تصویر‌برداری‌های پزشکی مانند MRI یا رادیوگرافی انجام می‌شود. درمان می‌تواند شامل استفاده از داروهای ضدالتهابی برای کاهش درد، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بهبود پایداری ستون فقرات، و در موارد شدیدتر، جراحی برای تصحیح موقعیت مهره‌ها باشد.

گودی کمر و درد پایین کمر

گودی کمر، یا لوردوز کمری، انحنای طبیعی ستون فقرات در ناحیه پایین کمر است که برای توزیع مناسب بار و حفظ تعادل بدن ضروری است. تغییرات در این انحنا می‌تواند منجر به درد پایین کمر شود. عوامل زیر می‌توانند به این تغییرات و در نتیجه به درد کمر منجر شوند:

• کاهش یا افزایش غیرطبیعی گودی کمر: کاهش یا افزایش گودی کمر می‌تواند فشار اضافی بر دیسک‌ها و مهره‌ها وارد کرده و درد ایجاد کند.
• وضعیت‌های نادرست نشستن و ایستادن: نشستن و ایستادن نادرست ممکن است به تغییرات در گودی کمر و درد پایین کمر منجر شود.
• ضعف عضلات پشتی و شکمی: ضعف یا عدم تعادل در این عضلات، فشار بر کمر را افزایش داده و به درد پایین کمر منجر می‌گردد.

تشخیص و درمان این مشکلات شامل ارزیابی تصویربرداری، فیزیوتراپی و اصلاح وضعیت‌های نادرست نشستن و ایستادن است.

درد کمر در یک سمت (چپ و راست)

درد کمر که به یک سمت خاص (راست یا چپ) محدود می‌شود می‌تواند ناشی از چندین علت پزشکی مختلف باشد. در ادامه به بررسی علل علمی پرداخته می‌شود:

• بیماری‌های کلیوی: درد در یک سمت کمر ممکن است به دلیل مشکلات کلیوی باشد. بیماری‌های کلیوی مانند سنگ کلیه یا عفونت کلیوی (پیلونفریت) می‌توانند به درد ناحیه کمر منجر شوند. این درد معمولاً در ناحیه پشت و در سطح دنده‌ها متمرکز است و ممکن است به ناحیه کشاله ران و شکم انتشار یابد. درد کلیوی معمولاً با علائم دیگر مانند درد هنگام ادرار کردن، خون در ادرار یا تب همراه است.
• مشکلات کبدی: التهاب کبد، مانند هپاتیت یا کبد چرب، می‌تواند منجر به درد در ناحیه سمت راست کمر شود. کبد در سمت راست بدن و بالای شکم قرار دارد و هر گونه التهاب یا بزرگ شدن آن ممکن است به صورت درد به سمت کمر منتقل شود. این درد معمولاً با علائم دیگر مانند زردی پوست یا چشم‌ها، ضعف عمومی و کاهش اشتها همراه است.
• مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند زخم معده، بیماری التهابی روده (مانند کولیت) یا سندرم روده تحریک‌پذیر نیز می‌توانند به درد یک سمت کمر منجر شوند. این درد معمولاً با سایر علائم گوارشی مانند نفخ، تغییر در عادات روده یا درد شکمی همراه است.
• عفونت‌های ناحیه‌ شکم: عفونت‌های ناحیه شکم مانند آپاندیسیت می‌توانند به درد در سمت راست کمر منجر شوند. این درد معمولاً با درد شکمی در ناحیه پایین راست و علائم دیگر مانند تهوع، استفراغ و تب همراه است.
• مشکلات زنانگی: در زنان، مشکلات مربوط به رحم یا ملاپینگ (مانند کیست تخمدان یا التهاب لگن) می‌تواند به درد یک سمت کمر منجر شود. این درد معمولاً با علائم دیگر مانند تغییرات در قاعدگی، درد شکم و ترشحات غیرعادی همراه است.
• درد ارجاعی و آسیب‌های احشایی: در برخی موارد، آسیب‌های احشایی به دلیل ضربه یا آسیب‌های قبلی می‌توانند به صورت درد در ناحیه کمر ظاهر شوند. این درد ممکن است به صورت درد شدید و مداوم باشد و با تغییر در فعالیت‌های بدنی تشدید شود.

پرسش و پاسخ در مورد درد پایین کمر

۱. علت اصلی درد پایین کمر چیست؟

مشکلات عضلانی، فتق دیسک و ناهنجاری‌های ستون فقرات می‌توانند علت درد پایین کمر باشند.

۲. آیا نشستن طولانی‌مدت می‌تواند باعث درد پایین کمر شود؟

بله، نشستن طولانی‌مدت می‌تواند فشار به کمر وارد کرده و منجر به درد شود.

۳. آیا ورزش کردن می‌تواند به کاهش درد پایین کمر کمک کند؟

بله، ورزش‌های مناسب می‌توانند به تقویت عضلات کمر و کاهش درد کمک کنند.

۴. چه نوعی از درد پایین کمر جدی است؟

اگر درد شدید و مداوم باشد یا با علائم دیگری مثل بی‌حسی همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید.

۶. آیا اضافه‌وزن می‌تواند باعث درد پایین کمر شود؟

بله، اضافه‌وزن می‌تواند فشار بر روی ستون فقرات را افزایش داده و باعث درد کمر شود.

۷. آیا ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در درد پایین کمر داشته باشد؟

بله، ژنتیک می‌تواند در ایجاد برخی مشکلات کمر و افزایش خطر درد پایین کمر نقش داشته باشد.