آرتروز کمر عارضه‌ای است که ستون فقرات کمری را تحت تاثیر قرار داده و به عنوان یک بیماری شایع در میان افراد سالخورده محسوب می‌شود. با این وجود احتمال بروز علائم آرتروز کمر در افرادی با سنین مختلف وجود دارد. این بیماری با ایجاد درد، ضعف مفصلی و عضلانی، انجام فعالیت‌های روزانه را مختل کرده و دامنه حرکتی افراد را محدود می‌کند.
در صورت بی‌توجهی به درمان این بیماری، رشد و پیشروی سریع علائم آن سبب بروز مشکلات وسیعی خواهد شد. در این مطلب از اول کلینیک قصد داریم علاوه بر معرفی آرتروز کمر به عنوان یکی از رایج‌ترین بیماری‌های عصر حاضر، علائم بروز این بیماری را معرفی کرده و دلایل ایجاد آن را بررسی نماییم. در آخر نیز به توضیح بهترین و موثرترین روش‌های درمانی برای بهبود و کنترل نشانه‌های این بیماری خواهیم پرداخت.
اگر درگیر کمردردی، همین حالا پرسشنامه رو پر کن
آرتروز کمر چیست؟
آرتروز کمر از بیماری‌های شایعی است که ناحیه ستون فقرات را درگیر می‌کند. از این بیماری در اصطلاح انگلیسی با عنوان “استوارتریت” یاد می‌شود. التهاب مفاصل پشت ستون مهره‌ها، سبب ایجاد آن در افراد خواهد شد. این بیماری پیش رونده به مرور زمان سبب تحلیل و تضعیف مفاصل شده و علائمی نظیر درد را به همراه دارد. افراد معمولا در سنین پنجاه سال به بالا دچار آرتروز می‌شوند، اما ممکن است اثرات ژنتیک و سبک زندگی سبب برور این بیماری در افراد جوان شود. بررسی علائم، علت بروز، طول درمان و تکنیک‌های درمانی برای کنترل این عارضه از اهمیت بسیار بالایی برخورداد هستند.
استئوآرتریت (آرتروز استهلاکی) که از آن با عنوان آرتروز فرسودگی و پارگی نیز یاد می‌شود، معمول‌ترین نوع آرتروز در ستون فقرات محسوب می‌شود. استئوآرتریت ستون فقرات در میان پزشکان به اسپوندیلوز شهرت دارد. آماس و التهاب مفاصل ستون فقرات سبب اختلال در حرکت مهره‌های کمر شده و با احساس گردن درد و همچنین خشکی در این نواحی همراه خواهد بود. آرتروز ستون فقرات کمری غالبا با عوارض دیگری که با ستون مهره‌ها مرتبط است، همراه می‌شود؛ این عوارض و بیماری‌های حرکتی شامل موارد زیر هستند:
- فرسودگی دیسک میان مهره‌ها: تضعیف و تحلیل مفاصل فاست ستون فقرات در نتیجه آرتروز ستون فقرات، احتمال ایجاد فرسودگی در دیسک را افزایش می‌دهد. آرتروز فاست غالبا دیگر عوارض مربوط به ستون فقرات را نیز همراه دارد.
- تنگی کانال نخاعی: افراد مبتلا به آرتروز ستون فقرات غالبا تنگی مجرای نخاع را نیز تجربه می‌کنند. پیشروی و گسترش آرتروز، فشار اعمال شده بر اعصاب را بیشتر کرده و نشانه‌های تنگی کانال نخاعی پدیدار می‌شود. پا درد، ضعف، خارش و اختلال در حرکت و راه رفتن از اصلی‌ترین علائم تنگی کانال محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: بهترین کمربند طبی
علائم آرتروز کمر کدامند؟
آرتروز کمر به عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های التهابی، به بخش پایینی کمر مربوط است، اما می‌تواند سراسر ستون فقرات و تمامی اندام‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. به این ترتیب کارکرد طبیعی بدن دچار اختلال شده و فرد برای انجام ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه دچار مشکل خواهد بود. به واسطه بروز یک سری از علائم می‌توان از وجود آرتروز در ناحیه کمر مطلع شد. از آنجایی که پیشرفت و گسترش این بیماری تاثیرات نامطلوب زیادی بر سلامت بدن دارد، لازم است به محض مشاهده علائم مربوط به آن نسبت به درمان سریعتر اقدام کرد. نشانه‌های آرتروز کمر به طور عمده شامل احساس درد، احساس ضعف، احساس گرفتگی و احساس سفتی در ماهیچه‌ها و مهره‌ها هستند. مهم‌ترین علائم بروز این عارضه به شرح زیر است:
درد در ناحیه کمر از علائم آرتروز کمر
مسلما نخستین و متداول‌ترین علامت بروز آرتروز مهره کمر، درد در ناحیه کمر است. درد ناحیه کمر در افراد مبتلا به بیماری آرتروز، به خصوص صبح هنگام شدت می‌یابد. تجربه احساس کمر درد شدید، پس از انجام فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن و حمل اجسام سنگین، می‌تواند نشانه‌ای برجسته از بروز بیماری باشد. درد ناشی از آرتروز کمر در ساعاتی از طول روز بیشتر شده و به صورت مداوم ادامه خواهد داشت. در صورت بی‌توجهی به دریافت راهکارهای درمانی مناسب و به موقع، شدت درد ستون فقرات به صورت روز افزون افزایش خواهد یافت.
احساس گرفتگی یا اسپاسم در ناحیه کمر نشانه ای از آرتروز
اگر علامتی مبنی بر گرفتگی یا ایجاد اسپاسم در ناحیه کمر مشاهده نموده و این نشانه برای مدتی تکرار شد، لازم است برای اطلاع از منشا آن به پزشک مراجعه کنید. این گرفتگی به شکلی است که افراد توانایی حرکت دادن مهره‌های کمر را ندارند و به ناچار، مدتی در وضعیت ثابت باقی می‌مانند. گرفتگی کمر در افراد مبتلا به آرتروز کمر هنگام بیدار شدن از خواب، بلند کردن اجسام نسبتا سنگین و سایر فعالیت‌هایی که ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می‌دهند، مشاهده می‌شود.
بیشتر بخوانید: طب سوزنی
ضعف و بی‌حسی عضلات کمر زنگ خطر آرتروز کمر
از دیگر نشانه‌های مهمی که در نتیجه ابتلا به آرتروز کمر در افراد نمودار می‌شود، ضعف عضلانی و بی‌حسی ماهیچه‌ها در ناحیه کمر است. تجربه دردهای شدید، احساس گرفتی، سفت و کرخت شدن عضلات در استحکام و پایداری ستون مهره‌ها اعمال اثر کرده و سبب ایجاد ضعف و بی‌حالی در ماهیچه‌ها و عضلات خواهد شد.
احساس سفت شدن قسمت پایینی کمر هشدار آرتروز کمر
افراد مبتلا به آرتروز کمر، در ناحیه پایینی ستون فقرات خود احساس سفت شدن را تجربه می‌کنند. حس سفت بودن‌ماهیچه‌ها نیز مانند احساس گرفتگی، مانع از حرکت مناسب و آزادانه ماهیچه‌ها و مهره‌ها می‌شود. احساس سفتی کمر در افراد مبتلا به آرتروز همراه با درد پدیدار شده و در زمان بیدار شدن از خواب یا حرکت دادن اجسام سنگین شدت می‌یابد. این درد ممکن است در نتیجه تحریک و اعمال فشار در عصب سیاتیک ایجاد شود.
اختلال در ثبات و حرکت فرد نشانه بروز آرتروز کمر
ستون فقرات و ساختمان مهره‌ها مهم‌ترین بخش‌هایی هستند که با ابتلا به آرتروز کمر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از آنجایی که حفظ ثبات، پایداری و استحکام بدن برعهده ستون فقرات و مهره‌ها قرار دارد، ابتلا به آرتروز کمر و بروز عوارض ناشی از آن، بر ثبات عضلانی و جسمانی بیمار تاثیر منفی خواهد داشت. از این رو شدت گرفتن بیماری در بسیاری از افراد باعث اختلال در حرکت در نتیجه ضعف و محدودیت دامنه حرکتی شده و انجام فعالیت‌های ساده و روزانه آن‌ها را مختل می‌کند.
بیشتر بخوانید: کمربند پلاتینر
علل ایجاد آرتروز کمر چیست؟
در دید کلی هر عاملی که قادر به اعمال اثر در سلامت و کارکرد عادی ستون فقرات و مهره‌های کمر باشد، علت بروز عارضه آرتروز محسوب می‌شود. توجه داشته باشید که همه عوامل دخیل در ایجاد آرتروز کمر عملکرد یکسانی ندارند و ممکن است افراد مختلف را به طرق گوناگون دچار بیماری کنند. به طور مثال در حالی که برخی افراد به دلیل انجام فعالیت‌های سخت و سنگین به آرتروز کمر دچار می‌شوند، ممکن است ضعف سیستم ایمنی بدنی در برخی افراد دیگر عامل ایجاد آرتروز باشد. البته از فاکتورهایی نظیر اضافه وزن و شرایط ژنتیک افراد نیز نباید غافل شد. در ادامه این سوال مطرح می‌شود که “چه افرادی مستعد ابتلا به آرتروز کمر هستند؟”
افراد زیر بیشتر از سایرین با خطر ابتلا به آرتروز کمر مواجه خواهند بود:
- افراد سالخورده
- افرادی که به مشاغل سنگین اشتغال دارند
- افراد دارای اضافه وزن
- افرادی که در ناحیه ستون فقرات دچار آسیب شده‌اند
- افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز لگن و کمر دارند (این عارضه، مفاصل متصل کننده مهره‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چنانچه یکی از اعضای خانواده به اسپوندیلوز مبتلا باشد، ریسک ابتلا به دردهای کمر و گردن مرتبط با اسپوندیلوز در دیگر افراد خانواده افزایش می‌یابد)
برای درمان دیسک کمر در منزل این مقاله را بخوانید.
دلایل آرتروز کمر؛ هر آنچه که باید بدانید
در ادامه مهم‌ترین دلایل آرتروز کمر را عنوان کرده و توضیحاتی را در این باره ارائه می‌نماییم.
1. افزایش سن از مهم ترین دلایل آرتروز کمر
افراد در زمان استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های حرکتی نظیر آرتروز نشان می‌دهند. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، با عبور از ۵۰ سالگی، ممکن است علائم بروز آرتروز در برخی افراد پدیدار شود. تحلیل و فرسایش تدریجی مهره‌ها و ستون فقرات بدن باعث می‌شود نشانه‌های آرتروز در افراد سالخورده مشاهده شود.
2. اضافه وزن و تاثیر آن بر آرتروز کمر
از دیگر دلایلی که بر بروز آرتروز کمر در افراد تاثیر چشمگیر دارد، بالا بودن وزن است. وزن بالا می‌تواند عامل مهمی در اعمال فشاد بر روی ستون فقرات، کمر و پاها محسوب شود. حمل وزن بالای بدن در زمان حرکت و فعالیت به مرور موجب تحلیل رفتن عضلات و استخوان‌ها خواهد شد. افرادی که اضافه وزن دارند حین انجام حرکات ساده، فشار بالایی را بر نواحی مختلف بدن وارد کرده و هنگام خم شدن و راه رفتن و به کمر، گردن و پاها آسیب وارد می‌کنند.
3. جنسیت فرد و آرتروز کمر
احتمال ابتلا به آرتروز کمر در بانوان نسبت به آقایان بالاتر است. ساختار بدن، عملکرد هورمون‌ها، بارداری و قاعدگی در بانوان ریسک ابتلا به بیماری‌های حرکتی را افزایش می‌دهد.
4. ژنتیک و وراثت؛ موثر بر بروز آرتروز کمر
ژنتیک در ایجاد اکثر بیماری‌ها دخیل است. افرادی که سابقه ابتلا به بیماری‌های حرکتی مانند آرتروز را در بین اعضای خانواده دارند، بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به این نوع بیماری قرار دارند.
5. آسیب‌های جسمانی از دلایل بروز آرتروز در کمر
افرادی که در اثر ایجاد حوادث، دچار آسیب جسمانی در ناحیه کمر و ستون فقرات شده‌اند نیز ممکن است علائم آرتروز کمر را تجربه کنند. سقوط، برخورد ضربات سنگین یا تصادف از جملخ آسیب‌هایی هستند که خطر ابتلا به آرتروز کمر را افزایش می‌دهند. در برخی موارد شدید بودن این آسیب‌ها ممکن است باعث از دست دادن قدرت حرکت و فلج شده و بیشترین تاثیر را بر ستون فقرات و نخاع اعمال کند.
بهترین روش های درمان آرتروز کمر
طول مدت درمان آرتروز کمر در افراد با یکدیگر متفاوت است. عوامل مختلفی نظیر شدت بیماری و مرحله‌ای که بیمار در آن قرار دارد، در طول درمان و اثر گذاری معالجات دخیل هستند. چنانچه از روش‌های کارآمد و مناسب برای درمان آرتروز کمر استفاده شود، می‌توان سلامت بیمار را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تضمین نمود.
اشتیاق بیمار نسبت به مداوا شدن و بازگشت به حالت طبیعی که در نتیجه رعایت توصیه‌ها و دستورالعمل‌های پزشک صورت می‌گیر، تاثیر بسزایی در کوتاه‌تر شدن مدت زمان درمان خواهد داشت. علاوه بر این، پزشک معالج و تیم درمان نیز باید از مهارت کافی و تجهیزات ضروری جهت کمک به درمان هر چه سریعتر بیمار برخوردار باشند. در ادامه موثرترین و بهترین راهکارهای درمانی مرتبط با درمان آرتروز کمر را معرفی می‌کنیم. برای درمان زانو درد از زانوبند زاپیامکس استفاده کنید. برخی از نکات فروش منحصر به فرد زانوبند زاپیامکس Zapiamax عبارتند از سهولت استفاده و قابل حمل بودن آن.
1. مصرف داروهای ضد التهاب
مصرف این داروها در کاهش التهاب مفاصلی که دچار آماس شده‌اند اثرگذار است. کاهش التهاب در اکثر مواقع با کاهش درد همراه خواهد بود.
2. کمپرس گرم و سرد برای درمان آرتروز کمر
گرم و سرد کردن عضلات کمر از راهکارهای درمانی مناسب برای درمان و بهبود آرتروز کمر محسوب می‌شود. به این ترتیب می‌توان پیش از انجام فعالیت‌های فیزیکی برای شل شدن عضلات و ستون فقرات از تماس گرما استفاده کرد. بعد از انجام فعالیت‌های سنگین‌تر نیز، استفاده از کمپرس یخ می‌تواند کارساز باشد.
3. تزریقات اپیدورال از بهترین راه های درمان آرتروز کمر
در این روش حجم مناسبی از استروئید در اطراف ناحیه‌ای که دچار التهاب و آرتروز شده است توزیع می‌شود. کورتیزون به عنوان یکی از قوی‌تریت داروهای ضد التهاب شناخته می‌شود. در روش تزریق، این دارو به شکل مستقیم در بافت دچار آرتروز اثر خواهد کرد.
4. تزریقات مفاصل فاست؛ موثر بر درمان آرتروز در کمر
در این روش از بی‌حسی‌های موضعی و به خصوص داروهای استروئیدی برای تزریق مستقیم به درون مفصل فرسوده استفاده می‌شود. در صورت بهبودی کامل به واسطه این نوع تزریق، منشا درد هدف گرفته شده است. اما چنانچه این روش برای درمان کامل کافی نباشد، التهاب و درد مفاصل برای هفته‌ها یا ماه‌ها کنترل می‌شود تا امکان لازم برای پیگیری سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی کمر فراهم شود.
5. کایروپراکتیک؛ تکنیکی موثر برای درمان آرتروز
در این روش شناخت و بررسی مفاصل و ستون فقرات به پزشک کمک می‌کند تا با اختیار عمل بیشتر به هماهنگ کردن این بخش‌ها بپردازد. این تکنیک درمانی عملکرد دستگاه اسکلتی و عضلانی را با بهبود مواجه می‌کند.
6. فیزیوتراپی و درمان آرتروز
فیزیوتراپی کمر از رایج‌ترین تکنیک‌های درمانی برای کنترل و بهبود درد ستون فقرات است. منوال تراپی، لیزر تراپی و مگنت تراپی از روش‌های زیر مجموعه فیزیوتراپی محسوب می‌شوند. در فیزیوتراپی از ماساژ، مغناطیس، الکتریک و درمان دستی برای بهبود دردهای حرکتی استفاده می‌شود.
نتیجه گیری
آرتروز کمر از جمله شایع‌ترین بیماری‌های ستون فقرات است که مفاصل را دچار التهاب و فرسودگی کرده و همچنین مهره‌ها را درگیر می‌کند و می‌تواند علاوه بر کمر، زانو درد را به همراه داشته باشد. در این مقاله ضمن معرفی آرتروز کمر و نشانه‌های بروز این بیماری، به دلایل ایجاد این عارضه اشاره کرده و روش‌های درمانی مناسب برای کنترل و بهبود آن را توضیح دادیم. بدیهی است که پیگیری به موقع و درمان مناسب این بیماری از رشد و پیشرفت آن جلوگیری خواهد کرد. بنابراین لازم است به محض مواجه شدن با علائم و نشانه‌های آرتروز کمر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
سوالات متداول:
-
آیا کودکان به آرتروز کمر دچار می‌شوند؟
بله کودکان نیز می‌توانند دچار آرتروز کمر شوند.
-
آیا استفاده از کمپرس گرم و سرد برای درمان آرتروز کمر موثر است؟
بله استفاده از کمپرس گرم و سرد می‌تواند روشی تکمیلی برای درمان آرتروز کمر باشد.
-
مهم ترین علائم آرتروز کمر کدامند؟
احساس درد در کمر، ستون فقرات و گردن، همچنین خشکی در این نواحی، ضعف عضلانی، سردرد و اسپاسم عضلانی از مهم ترین علائم آرتروز کمر است.