نمک درمانی چیست؟ مزایا، معایب و کاربردها

نمک درمانی، اسپلئوتراپی و یا هالوتراپی یک روش درمانی معجزه بخش برای کاهش استرس و سلامت بدن است. هالوتراپی باعث کاهش استرس، مشکلات پوستی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود وضعیت تنفسی و درمان سرماخوردگی می‌شود. نمک درمانی انواع مختلف دارد. بنابراین این امکان را دارید که متناسب با شرایط بدن خودتان یکی از بهترین روش‌های نمک درمانی را انتخاب کنید. علی رغم مزایای فوق العاده زیاد هالوتراپی، این روش در بعضی از مواقع با عوارضی مانند: اختلالات خونی، عفونت پوست، خارش، تشدید آسم و فشار خون بالا همراه خواهد بود.

از آنجایی که حدس می‌زنیم در حال حاضر سوالات زیادی در خصوص روش نمک درمانی دارید؛ در این سری از مقالات اول کلینیک قصد داریم در خصوص چیستی، انواع، مزایا، معایب و کاربردهای روش هالوتراپی صحبت کنیم. مثل همیشه همراه ما باشید تا در خصوص این موضوع جالب بیشتر بدانید.

نمک درمانی چیست؟

اسپلئوتراپی یا نمک درمانی، یک روش کمک درمانی موثر و غیرتهاجمی است که به دو روش مرطوب و خشک انجام می‌شود. این روش درمانی امروزه به دلیل افزایش میزان آلاینده‌ها و شیوع زیاد بیماری‌های تنفسی محبوبیت زیادی پیدا کرده است. نمک درمانی خشک که به عنوان هالوتراپی نیز شناخته می‌شود، در واقع به فرآیند استنشاق ذرات نمک (با اندازه میکرون) یونیزه شده در محیطی کنترل شده با دمای ویژه و حاوی رطوبت گفته می‌شود. این روش درمانی خاصیت ضد میکروبی، ضد عفونی کننده و ضد التهابی دارد.

نمک درمانی مرطوب نیز نوعی روش درمانی است که در آن بیمار داخل وان آب حاوی کریستال‌های نمکی حل شده قرار می‌گیرد. نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که انجام هر دو این روش‌ها سبب بهبود وضعیت تنفسی، کاهش التهابات پوستی، کاهش استرس، افزایش گردش خون و کمک به درمان سریع‌تر بیماری‌های ویروسی و عفونی می‌شود.

روش نمک درمانی ابتدا در اروپای شرقی در دهه 1800 کشف و آغاز شد. در دهه 1800 مشخص شد معدنچیانی که در معادن نمک کار می‌کردند، نسبت به سایر افراد، مشکلات تنفسی کمتری داشته و تعدادی از عارضه‌های آنها سریع‌تر درمان می‌شود. برخلاف نمک‌های معمولی، نمک مورد استفاده در این روش درمانی حاوی مواد معدنی طبیعی است (تصفیه نشده). بنابراین از طریق استنشاق و جذب نمک، مواد معدنی زیادی را جذب بدن خود می‌کنید.

بیشتر بخوانید: درمان بدون جراحی زانو درد

آشنایی با نحوه کارکرد روش نمک درمانی

در روش نمک درمانی بدن شما در معرض یون‌های منفی که توسط ذرات نمک آزاد می‌شوند، قرار می‌گیرد. مطابق نتایج پژوه‌های مختلف مشخص شده است که یون‌های منفی بر بدن تأثیر می‌گذارند. مهم‌ترین اثرات یون‌های منفی شامل: کاهش استرس، اضطراب، بهبود خلق و خو و افزایش وضعیت تنفسی است. علاوه بر این ذرات نمک دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی هستند. بنابراین سبب کاهش التهابات سیستم تنفسی و درمان سریع‌تر بیماری‌هایی مانند سرما خوردگی می‌شود.

علاوه بر این روش نمک درمانی به پاکسازی مخاط و کاهش احتقان بینی کمک می‌کند. به همین دلیل این روش یک روش درمانی موثر برای درمان آسم، آلرژی و برونشیت است. نمک مورد استفاده در این روش ابتدا در درجه حرارت بالا خشک می‌شود. سپس نمک خشک آسیاب شده و توسط یک هالوژنراتور (ژنراتور هالوتراپی) به اندازه میکروذرات بسیار ریز خرد می‌شود. این ریز ذرات آئروسل خشک در اتاق نمک با استانداردهای ویژه قرار داده شده و در هوا پراکنده می‌شوند.

زمانی که فرد در اتاق نمک استراحت می‌کند، این میکروذرات استنشاق می‌گردند. ذرات ریز نمک به عمق ریه‌ها، برونش‌ها، برونشیول‌ها و آلوئول‌ها نفوذ می‌کنند. همچنین زمانی که در داخل اتاق نمک هستید، ذرات نمک استنشاق نشده روی پوست قرار می‌گیرند و باعث طراوت و شادابی پوست شما می‌شوند. به دلیل اثرات بسیار زیاد این روش درمانی برای پوست، توصیه می‌شود افراد دارای آلرژی پوستی از روش نمک درمانی استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: حجامت چیست؟

مهم‌ترین کاربردهای نمک درمانی

روش نمک درمانی امروزه طرفداران بسیار زیادی دارد. جالب است که بدانید در بسیاری از هتل ها و حمام های سنتی، اتاقی به نام اتاق نمک درمانی اختصاص داده شده است. برای اینکه با در نظر گرفتن مزایای نمک درمانی از این روش لذت بیشتری ببرید، به ادامه مقاله توجه کنید.

بیشتر بخوانید: زانوبند زاپیامکس

سیستم تنفسی شما را تصفیه می‌کند

تقریبا تمام ما روزی چند بار مسواک می‌زنیم، اما اغلب به تمیز نگه داشتن مجاری تنفسی خود فکر نمی کنیم! نمک درمانی باعث می‌شود که راحت‌تر نفس بکشید. متاسفانه تمام افراد روزانه در معرض سموم مختلف یعنی گرد و غبار، آلودگی هوا، مواد شیمیایی، کپک و انواع ویروس‌ها قرار دارند. این پاتوژن‌ها و باکتری‌ها مانع از تنفس آسان و عمقی می‌شوند. در روش نمک درمانی، نمک وارد ریه‌های شما شده و از طریق رقیق کردن مخاط، تمام پاتوژن‌ها و سموم را به دام می‌اندازد. علاوه بر این نمک به بدن کمک می‌کند تا باکتری‌ها را سریع‌تر از بین ببرد.

از آنجایی که نمک مسیرهای هوایی ریه را متسع می‌کند، پاتوژن‌ها و گرد و غبار آسان‌تر خارج شده و باعث بروز التهاب نمی‌شوند. بنابراین نمک درمانی به بدن شما در پاکسازی مجاری تنفسی و بینی کمک می‌کند.  نمک تصفیه نشده خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد از نمک درمانی برای کاهش علائم ناشی از بیماری‌های تنفسی مانند: آسم، آلرژی و استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: نمک درمانی برای زانو درد

به شادابی پوست شما کمک می‌کند

اگر به طراوت و شادابی پوست خود اهمیت می‌دهید و می‌خواهید از شر جای جوش و آثار اگزما راحت شوید، نمک درمانی بهترین گزینه است. نمک باعث پاکسازی، لایه برداری، روشن شدن، از بین بردن قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست می‌شود. خواص ضد التهابی نمک آثار التهاب ناشی از زخم‌های تازه بهبود یافته، می‌گردد. به همین دلیل بسیاری از پزشکان متخصص پوست توصیه می‌کنند که پس از بهبود زخم و اگزما، حمام‌های نمکی و یا حاوی املاح معدنی را امتحان کنید.

علاوه بر موارد گفته شده جالب است که بدانید نمک درمانی سبب کاهش چین و چروک و خشکی پوست می‌گردد. بنابراین اگر سن شما از 30 عبور کرده پیشنهاد می‌کنیم از مزایای هالوتراپی استفاده کرده و از آرامش این فضاها لذت ببرید. افراد مبتلا به پسوریازیس، آکنه، اگزما، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی و روزاسه بهتر است به نمک درمانی به عنوان یک روش درمان جدی نگاه کنند.

سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند

نمک درمانی به بدن شما کمک می‌کند که سموم و باکتری‌های مضر را از دستگاه تنفسی خارج کند. این فرایند در کنار سلول‌های سیستم ایمنی سبب بهبودی سریع‌تر بیماران می‌شود. نتایج تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که نمک درمانی از طریق افزایش تولید سلول‌های T (سلول‌های ایمنی کشنده) عوامل خارجی قوی را نابود می‌کند.

دقیقا همانند اثر نمک روی مجاری هوایی، به داخل پوست و گوش وارد می‌شود و عارضه‌هایی مانند عفونت را درمان می‌کند. علاوه بر این نمک سبب خشک شدن مایع اضافی در مجرای گوش شده و عفونت داخل آدنوئیدها (توده ای از بافت لنفاوی داخل گوش) و بافت‌ها را کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: درمان خانگی کمر درد

استرس را کاهش می‌دهد

استرس منجر به بروز مشکلات مختلف مانند کمبود خواب، مشکلات گوارشی، کاهش تمرکز، انگیزه، تشدید مشکلات قلبی و فشار خون می‌شود. متاسفانه امروزه میزان دغدغه و استرس مردم افزایش پیدا است. به همین دلیل استفاده از روش‌های بی خطر و موثر برای کاهش استرس طرفداران زیادی دارد.

یکی از بهترین و موثرترین روش‌های کنترل استرس، حمام کردن در استخرهای نمک و املاح معدنی است. البته دسترسی به استخرهای تخصصی حاوی نمک برای تمام افراد مقدور نیست. نگران نباشید! شما می‌توانید به راحتی در منزل خود حمام نمک درست کنید. برای اینکه بتوانید در منزلتان از طریق حمام نمک به خوبی ریلکس کنید، مراحل زیر را دنبال فرمایید. مراحل نمک درمانی برای کاهش تنش و استرس در منزل به صورت زیر است:

1. وان خود را با آب گرم پر کنید.
2. حدود 1 تا 1.5 لیوان نمک تصفیه نشده اضافه فرمایید.
3. در صورت امکان (نداشتن حساسیت و امکان تهویه هوا) در فضای اطراف خود عود روشن کنید.
4. 30 تا 45 دقیقه در وان نمک استراحت کنید.
5. از طریق دوش گرفتن نمک را از بدن خود پاک کنید.

کاهش عوارض ناشی از فشار خون بالا

همانطور که می‌دانید یکی از عوارض مهم فشار خون بالا، سختی تنفس به دلیل افزایش التهاب در قسمت های مختلف بدن مثل ریه است. از آنجایی که نمک درمانی التهاب را کاهش می‌دهد؛ از بروز مشکلاتی مانند: کاهش حجم برونش ریه و سختی تنفس جلوگیری می‌کند. بنابراین نمک درمانی مسیر راه‌های هوایی شما را باز کرده و به شما کمک می‌کند که هنگام خواب بهتر نفس بکشید. لازم به ذکر است که تنفس عمیق یکی از روش‌های موثر کاهش استرس است.

کاهش دردهای عضلانی

تقریبا اکثر ورزشکاران پس از انجام ورزش‌های سنگین با دردهای عضلانی و مفاصل دست و پنجه نرم می‌کنند. در روش نمک درمانی به دلیل افزایش خروج مایعات اضافی و کاهش التهاب، تورم و دردهای عضلانی سریع‌تر درمان می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم در کنار استفاده از ابزارهایی مانند: استفاده از زانوبند زاپیامکس (کمک به کاهش درد و تورم)، ماساژ عضلات و قرار دادن کمپرس سرد با استراحت کردن در وان حاوی نمک‌های معدنی از شدت دردهای پس از تمرینات ورزشی خود بکاهید.

آشنایی با انواع نمک درمانی

متناسب با انتظارات افراد نمک درمانی به دو شیوه متفاوت شامل: نمک درمانی خشک و نمک درمانی تر (مرطوب) انجام می‌شود. بیشتر مراکز با روش نمک درمانی مرطوب شیوه درمانی را آغاز کرده و ادامه می‌دهند. برای آشنایی بیشتر با چگونگی انجام این روش‌ها به ادامه مقاله توجه فرمایید.

نمک‌درمانی به روش خشک؛ موثرترین روش نمک درمانی

نمک درمانی به روش خشک در واقع به شیوه‌ای از درمان می‌گویند که در آن افراد باید در اتاق‌های مخصوص نمکی قرار بگیرند. در این روش پوست در تماس مستقیم با آئروسل‌های نمکی (اندازه در حد میکرون) قرار می‌گیرد. در این روش نمک درمانی علاوه بر شادابی پوست، میکروارگانیسم‌های مضر بدن شما تا حد زیادی از بین می‌روند.

زمانی که در فضای نمکی اتاق نفس می‌کشید؛ به دلیل ورود ذرات نمک به داخل ریه‌ها حجم زیادی از التهاب ناشی از ورود گرد و غبار و آلودگی در سیستم تنفسی از طریق ترشحات مخاطی خارج می‌شود. علاوه بر این استراحت کردن در چنین فضایی می‌تواند شما را از شر استرس و فشارهای روزانه تان خلاص کند!

نمک‌درمانی به روش‌تر (مرطوب)؛ آسان‌ترین روش نمک درمانی

تقریبا تمام افراد در طول زندگی خود تجربه نمک درمانی به شیوه مرطوب را داشته اند. نمک درمانی به شیوه مرطوب یکی از همان روش‌هایی است که هنگام سرماخوردگی و یا گلودرد با غرغره کردن آب نمک انجام می‌دهید. مزیت این روش کمک درمانی آن است که شما می‌توانید به راحتی در منزل خود انجام دهید! سایر روش‌های هالوتراپی به روش مرطوب شامل: استراحت در وان نمک (حاوی نمک اپسوم، نمک هیمالیا و نمک دریا)، استعمال محلول نمک از طریق بینی، استفاده از بخار نمک، دوش آب ‌نمک و اسپری نمک بینی است.

بیشتر بخوانید: کمپرس گرم یا سرد؟

نمک درمانی در استخر؛ جدیدترین روش هالوتراپی

یکی از جدیدترین و موثرترین روش‌های نمک درمانی، هالوتراپی در استخر است. در این روش فضای اطراف استخر از سیمان مخلوط با نمک ساخته می‌شود. حتی در بعضی از استخرهای نمکی نور لامپ‌های ماوراء بنفش و دستگاه‌های تهویه استاندارد برای استریلیزه کردن محیط استخر وجود دارد. بنابراین با هر بار نفس کشیدن مقدار زیادی از آلرژن‌ها، میکروب‌ها و سم‌های خطرناک از سیستم تنفسی شما پاک می‌شوند. همچنین جالب است که بدانید یکی از مهم‌ترین دلایل تیرگی و بروز آکنه‌های پوستی وجود آلودگی در منافذ پوست است.‌ تماس مستقیم نمک با پوست از طریق ضد عفونی کردن منافذ پوستی سبب جلوگیری از بروز آکنه پوستی و کمک به روشن شدن پوست می‌شود.

بیشتر بخوانید: کمربند پلاتینر

مهم‌ترین معایب روش نمک درمانی

علی رغم مزایا و فواید بسیار زیاد، این روش درمانی ممکن است برای تعدادی از افراد با معایب و مشکلاتی همراه باشد. به طور کلی برای شروع هر روش درمانی یا کمک درمانی باید اطلاعات کافی در خصوص مزایا و معایب آن داشته باشید. به همین دلیل ادامه مقاله را به بیان معایب روش نمک درمانی اختصاص خواهیم داد. مهم‌ترین و متداول‌ترین معایب روش نمک درمانی

• سرفه
• حساسیت پوستی
• سوزش بدن
• سوزش گلو،چشم و بینی
• احساس تهوع
• خس خس سینه
• تشدید تنگی نفس در افراد مبتلا به آسم
• سردرد شدید

پرسش و پاسخ در مورد نمک درمانی

1.نمک درمانی چطور کار می کند؟

در جلسات نمک درمانی بدن در برابر یون های منفی قرار می گیرد که می تواند اثرات مثبتی از جمله کاهش استرس، بهبود وضعیت تنفسی و پوستی داشته باشد.

2.چند جلسه نمک درمانی برای مشاهده نتایج مثبت ضروری است؟

حداقل 3 بار در هفته و به مدت چند هفته باید نمک درمانی را انجام داد تا نتایج مثبت حاصل از آن را مشاهده کرد.

3.آیا نمک درمانی برای کاهش درد مفاصل موثر است؟

بله. نمک درمانی تر یا همان حمام نمک بویژه با نمک اپسوم منجر به کاهش تورم زانو می شود و دارای اثرات ضد درد و گرفتگی عضلات است.