آیا می‌دانید چرا دیابت سبب دردهای مفصلی می‌شود؟ آیا می‌دانید بهترین اقدام برای تسکین دردهای مفصلی افراد دیابتی چیست؟ دیابت نوعی بیماری مزمن است که به علت اختلال در ترشح و اثر هورمون انسولین و در نتیجه عدم تنظیم قند خون ایجاد می‌شود. چنانچه افراد دارای بیماری دیابت تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است در دراز مدت دچار بیماری‌ها و مشکلاتی مانند درد مفاصل شوند. متاسفانه بیماری دیابت روی اندام‌های مختلف اثر گذاشته و در نهایت سبب تغییر سبک زندگی می‌شود. برای مثال از آنجایی که این بیماری سبب تنگ شدن عروق خونی و کاهش اکسیژن رسانی به بافت‌ها می‌شود، در هنگام فعالیت‌های شدید احساس گرفتگی و درد شدید عضلانی خواهید داشت. برای افزایش آگاهی شما در خصوص علت دردها و مشکلات عضلاتی در بیماران دیابتی قصد داریم در این سری از مقالات اول کلینیک درخصوص این موضوع مهم صحبت کنیم. مانند همیشه همراه ما باشید تا با آگاهی بیشتر روند درمان خود را طی کنید.
دیابت چه تاثیری روی مفاصل دارد؟
درد مفاصل جزء علائم مهم ابتلا به بیماری‌های مختلفی مانند: بیماری‌های ویروسی، عفونی و حتی دیابت است. احتمالا تا به حال تجربه کرده‌اید که پس از ابتلا به سرماخوردگی دچار درد شدید بدن می‌شوید. مهم‌ترین علت این علائم و واکنش‌ها چیست؟ در ادامه مقاله متوجه پاسخ سوال خود خواهید شد.
بیماری دیابت با بدن چه می کند؟
بیماری دیابت به بیماری گفته می‌شود که در آن بدن به دلیل کاهش ترشح هورمون انسولین و یا عدم تاثیر آن روی گیرنده سلول‌ها قادر به تنظیم قند خون نباشد. از آنجایی که قند سوخت اصلی تمام سلول‌های بدن است کاهش یا افزایش غیر طبیعی آن سبب ابتلا به بیماری‌ها و عوارض مختلف می‌شود. متاسفانه مطابق نتایج مقالات مختلف مشخص شده که افراد دیابتی 47 درصد بیشتر از افراد عادی دچار دردهای مفصلی ناشی از آرتروز می‌شوند. مهم‌ترین علل ابتلا به بیماری‌ها و دردهای مفصلی در بیماران دیابتی شامل:
- التهاب
- افزایش وزن
- کاهش فعالیت‌های فیزیکی
- تغییر در وضعیت اعصاب و رگ‌های خونی
بیشتر بخوانید: کمر درد
التهاب و درد مفاصل
بیماری دیابت نوع 1 به دلیل حمله سلول‌های ایمنی به بافت سالم یعنی سلول‌های جزایر لانگرهانس صورت می‌گیرد. هورمون انسولین توسط این سلول‌ها تولید می‌شود. زمانی که به دلایل ژنتیکی سلول‌های ایمنی به جای ارگانیسم‌های خارجی و عوامل بیماری زا به سلول‌های داخل جزایر لانگرهانس حمله می‌کند، به علت تخریب سلول‌ها و آزاد شدن بقایای آنها در خون التهاب ایجاد می‌شود. فعال شدن سیستم ایمنی با علائمی مانند: درد بدن، تب، قرمزی، تورم بدن، اسپاسم و دردهای عضلانی همراه است.
آرتروپاتی دیابتی و دردهای مفصلی
به دردهای ناشی از ابتلا به آرتروز در افراد دیابتی آرتروپاتی دیابتی گفته می‌شود. علت دیگر درد ناشی از آرتروپاتی دیابتی افزایش وزن است. بیماران مبتلا به دیابت به دلیل کاهش انرژی (ناشی از عدم تنظیم قند خون) تمایل کمتری به ورزش کردن دارند. به همین دلیل به مرور زمان دچار ضعف عضلانی و افزایش وزن می‌شوند. توصیه می‌شود برای کاهش دردها و گرفتگی‌های مکرر عضلات، برنامه تغذیه‌ای و ورزشی مخصوص دریافت کرده و به آن پایبند باشید.
آسیب رگ های خونی در افراد دیابتی و دردهای مفصلی
علت مهم دیگر دردهای مفصلی در افراد دیابتی تغییر وضعیت رگ‌های خونی است. در بیماری دیابت میزان بیان بعضی از ژن‌ها کاهش پیدا می‌کند. یکی از این ژن‌ها، ژن BDNF است. زمانی که بیان ژن BDNF کاهش پیدا می‌کند، میزان فعالیت‌های مغز و وضعیت عروق خونی نیز تغییر می‌کند. البته کاهش بیان این ژن پیامدهای مهم دیگری نیز در پی دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید به دلیل کاهش بیان ژن‌های مسئول عملکرد مغز (مخصوصا بخش حافظه) به بیماری آلزایمر، بیماری دیابت نوع سوم نیز گفته می‌شود. کاهش جریان خون عوارضی مانند کاهش میزان انتقال اکسیژن به بافت‌ها را در پی دارد. زمانی که اکسیژن و مواد مغذی به مقدار کافی به بافت‌های مختلف مخصوصا بافت عضلانی نمی‌رسد، بیمار دچار درد و گرفتگی عضلانی می‌شود.
بیشتر بخوانید: زانو درد
سایر عوارض دیابت روی مفاصل شامل موارد زیر است:
- کشیدگی کف دست هنگام باز و بسته کردن
- کاهش دامنه حرکتی مفاصل
- افزایش بیش از حد ضخامت پوست
- تغییر شکل فیزیکی استخوان‌ها
- افزایش التهاب
- افزایش سفتی مفاصل
- بی حسی اندام‌های تحتانی مانند زانوها
- افزایش ریسک شکستگی
- افزایش میزان پیچ خوردگی استخوان‌ها
- افزایش ریسک ابتلا به بیماری آرتروز
آشنایی با بیماری آرتروپاتی دیابتی
آتروپاتی دیابتی به آرتریت با التهاب مفصلی ناشی از ابتلا به دیابت گفته می‌شود. در این بیماری به دلیل حمله سلول‌های ایمنی به سلول‌های خودی در مفاصل، بیمار دچار التهاب و درد شدید می‌شود. برخلاف آرتریت معمولی که در مدت زمان کوتاه علائم خود را نشان می‌دهد، در آتروپاتی دیابتی علائم به مرور زمان سه تا پنج ماه ظاهر می‌شود. مهم‌ترین علائم بیماری آتروپاتی دیابتی شامل موارد زیر است:
- درد مفاصل
- تورم و قرمزی
- بی حسی
- احساس گرما هنگام لمس ناحیه آسیب دیده
- کلفتی پوست
- درد در قسمت شانه و زانوها
- درد زانو در حین راه رفتن
موثرترین روش‌های درمان آرتروپاتی دیابتی
احتمالا پس از مطالعه علل و علائم بالا دچار نگرانی شدید! نگران نباشید آتروپاتی دیابتی نیز مانند بسیاری از بیماری‌ها قابل کنترل و درمان است. برای درمان وکاهش علائم این بیماری در ابتدا باید سعی کنید از تشدید دیابت و عوارض آن جلوگیری فرمایید. بنابراین مصرف داروها و توصیه‌های پزشک را جدی بگیرید. بهترین روش‌های درمانی برای آتروپاتی دیابتی عبارتند از:
- ورزش کردن
- مصرف داروهای دیابتی
- پرهیز از عدم تحرک
- پیروی از رژیم غذایی مناسب
- انجام تمرین‌های اصلاحی
- مصرف داروهای ضد التهاب
- کاهش وزن
سوالات متداول در ارتباط دیابت و درد مفصل
1.آیا دیابت باعث درد مفاصل می شود؟
افراد مبتلا به دیابت تا 2 برابر بیشتر در معرض آسیب مفصلی ناشی از ابتلا به انواع آرتریت قرار دارند.
2.آیا درد مفاصل ناشی از دیابت قابل درمان است؟
درد مفصلی ناشی از دیابت قابل درمان نیست اما قابل مدیریت است.
3.چطور از درد مفاصل ناشی از دیابت پیشگیری کنیم؟
درمان درد مفاصل ناشی از دیابت شامل ورزش، کنترل وزن، استراحت دادن به مفصل آسیب دیده، فیزیوتراپی و مصرف دارو است.
