ورزشهای موثر برای درمان سیاتیک | راهکارهای طبیعی، تمرینات مفید و ورزش ویلیامز برای سیاتیک

از آنجا که سیاتیک خود یک بیماری محسوب نمی شود بلکه نشانه از یک عارضه دیگر است پس به جای درمان سیاتیک باید علت بیماری درمان شود. درواقع راهکارهایی که برای درمان سیاتیک پیشنهاد می شوند معمولا کوتاه مدت هستند و منشا بیماری منجر به عود مجدد بیماری می شود. با این حال، تا درمان منشا بیماری که می تواند بیرون زدگی دیسک، تنگی کانال نخاعی و یا حتی سبک زندگی اشتباه باشد می توان با استفاده از کمپرس سرد و گرم، ورزش سیاتیک و مصرف داروهای ضدالتهاب بدون نسخه درد سیاتیک را تا حد زیادی درمان کرد. در این مطلب قصد داریم برخی از بهترین ورزش سیاتیک که سبب تقویت عضلات، افزایش گردش خون و کاهش التهاب در بیمار می شود را معرفی کنیم.
ورزشهای مناسب برای کاهش درد سیاتیک
یکی از راهکارهای تسکین درد سیاتیک انجام تمرینات ورزشی مخصوص سیاتیک است. ورزش باعث افزایش قدرت عضلات می شود، عضلات را درگیر و از سوی دیگر منجر به کاهش التهاب در بدن می شود. به همین دلیل است که حتی در موارد درد سیاتیک بسیار شدید استراحت مطلق توصیه نمی شود و پیاده روی برای سیاتیک به عنوان یک ورزش سبک توصیه می شود. ورزش سیاتیک به عنوان اولین درمان برای تسکین درد سیاتیک مطرح است ولی لزوما یک راهکار درمانی سریع محسوب نمی شود. اما با این حال، انجام مرتب تمرین های سیاتیک حداقل 4 بار در هفته سبب پیشگیری از بروز دردهای سیاتیک در آینده می شود.
کشش پیریفورمیس
حرکت بعدی یک حرکت معروف و البته کاملا کاربردی برای برطرف کردن درد سیاتیک است. در واقع به کمک دو دست خود و پاها، عضله پیریفورمیس، ماهیچه صافی که درست بالای عصب سیاتیک قرار دارد را مورد هدف قرار میدهیم. اگر عضله پیریفورمیس تحریک شده باشد، میتواند باعث التهاب و فشرده شدن شود و همچنین علائمی شبیه درد سیاتیک ایجاد میکند.
نحوه انجام حرکت کشش پیریفورمیس: بعد از دراز کشیدن به پشت زانوهایتان را خم کنید. یک پا را روی زانوی پای مقابل به شکل صلیب قرار دهید. مچ پای شما باید روی زانوی مقابل قرار بگیرد. زیر ران پای خم شده را بگیرید و هر دو پا را به سمت سینه خود بیاورید. به مدت 20 ثانیه در این وضعیت بمانید و آن را در یک ست پنج تایی تکرار کنید. با انجام این ورزش سیاتیک در ابتدا احساس درد میکنید اما در ادامه حس خوشایندی دارد که به برطرف کردن درد سیاتیک شما کمک خواهد کرد.
ژست گربه عصبانی
این تمرین شبیه ژست گربهای است که ممکن است آن را در یوگا هم انجام داده باشید. این حرکت به ایجاد فضایی در پشت کمک میکند که میتواند درد سیاتیک را کاهش دهد. چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید. قسمت بالای کمر خود را قوس دهید و سرتان را تا حد ممکن به سمت پایین بیندازید. سپس در حالی که کمر خود را قوس دادهاید، به سمت پاشنههای خود بنشینید. سپس به حالت چهار دست و پا برگردید. این حرکت را طی یک ست ۱۰ تایی انجام دهید.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی سیاتیک
پرس آپ
این تمرین که شبیه ژست کبرا در یوگا است، معمولا برای افراد مبتلا به سیاتیک توصیه میشود. زمانی که دیسک کمر دچار مشکل میشود، ژل موجود در وسط آن، راه خود را از طریق لایه غضروف خارجی باز میکند و از دیسک خارج میشود. با انجام پرسآپ بدن خود را طوری حرکت می دهید که آن ژل دوباره جذب دیسک شود.
گاهی اوقات، افراد با انجام این تمرین کمر درد بیشتری را تجربه میکنند، اما در نهایت منجر به کاهش درد سیاتیک که بیشتر در ناحیه پایین ساق پا احساس میشود خواهد شد. اگر سابقه مشکلات مربوط به دیسک دارید، بهتر است این تمرین را به طور منظم، حتی روزانه انجام دهید. در واقع اگر دچار درد شدید سیاتیک هستید هر روز و اگر درد شما خفیف است، سعی کنید حداقل چند بار در هفته این کار را انجام دهید.
نحوه انجام پرس آپ: برای انجام این ورزش سیاتیک، با دراز کشیدن روی شکم شروع کنید. آرنجهای خود را زیر شانههای خود قرار دهید و روی آرنج خود بلند شوید. لگن خود را روی زمین (یا میز فیزیوتراپی) قرار دهید. سپس به کم دستهای خود از زمین یا میز فاصله بگیرید. اگر میتوانید بدون درد این کار را انجام دهید، آرنجهای خود را کاملاً صاف کنید. این وضعیت را 10 ثانیه حفظ کنید. این حرکت را در یک ست 10 تایی تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: علت سیاتیک پای چپ چیست؟
تک زانو تا سینه
برای افرادی که با درد عصب سیاتیک به دلیل تنگی عصب دست و پنجه نرم میکنند، نکته کلیدی، ایجاد فضایی برای حرکت عصب است. شما فقط باید سعی کنید دهانه بزرگتری ایجاد کنید و فشار را از روی اعصاب خود بردارید. در واقع باید فضایی برای سوراخ مهرهای که اعصاب نخاعی از آن عبور میکنند ایجاد شود. ورزش تک زانو تا سینه میتواند موثر باشد.
نحوه انجام تک زانو تا سینه: به پشت دراز بکشید. پاها را تا حدی که کف آنها روی زمین قرار بگیرد خم کنید. بدین ترتیب زانوهای شما خم میشود. اکنون پشت ران یک پا را بگیرید و زانو را تا رسیدن به قفسه سینه بالا بیاورید. به مدت پنج ثانیه در این وضعیت بمانید. این حرکت را با هر زانو 10 بار تکرار کنید.
دو زانو تا سینه
دو زانو تا سینه یکی دیگر از حرکات اصلاحی سیاتیک برای کاهش درد سیاتیک است. این حرکت در واقع همان حرکت قبلی است که این بار با دو پا انجام میشود. شما میتوانید تمرین زانو تا سینه را با یک پا یا هر دو پا، بسته به سطح راحتی خود انجام دهید. برای انجام این ورزش سیاتیک، درست مانند حرکت قبل، بر زمین دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. این بار پشت هر دو ران را بگیرید و هر دو پا را به سمت سینه خود بیاورید. ۵ ثانیه در این وضعیت بمانید و آن را ۱۰ بار تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: خرید کمربند پلاتینر
کشیدن و شل کردن عصب سیاتیک
هنگامی که اعصاب ملتهب میشوند، هر تنشی که به آنها وارد کنید، چه ایستاده، چه با راه رفتن یا حتی به صورت نشسته، باعث درد میشود. نگه داشتن عصب در یک انتها و شل کردن آن در انتهای دیگر روش مناسبی برای برطرف کردن این درد است. در واقع شما بین دو حالت کشیدن و شل کردن سوئیچ میکنید. در اصل با جلو و عقب بردن عصب سعی میکنید تحرک بیشتری در آن ایجاد کنید. مخصوصاً اگر این تحریک به صورت طولانی مدت باشد مفیدتر است.
نحوه انجام کشیدن و شل کردن عصب سیاتیک: این تمرین شبیه استفاده از نخ دندان است. البته در اینجا به جای نخ دندان، عصب سیاتیک در رفت و آمد است. برای انجام آن به صورت عمودی روی صندلی بنشینید. زاویه پشت با ران باید دقیقا ۹۰ درجه باشد. اکنون پای آسیب دیده را بالا آورده و زانو را صاف کنید. پای دیگر روی زمین قرار میگیرد. سپس پنجههای پای صاف شده را به بیرون و داخل بکشید. اگر سرتان به سمت بالا و پایین حرکت کرد مشکلی نیست. این حرکت را 10 تا 20 بار بدون نگه داشتن در یک حالت ثابت تکرار کنید. سعی کنید پا را در تمام مدت انجام حرکت فعال نگه دارید. حال اگر به جای صندلی روی زمین نشستهاید میتوانید هر دو پا را کاملا صاف کرده و این ورزش سیاتیک را به صورت نوبتی بر هر یک از پاها انجام دهید. حتی میتوانید آن را به طور همزمان بر هر دو پا اجرا کنید.
بیشتر بخوانید: خرید تجهیزات پزشکی خانگی
کشش عصب سیاتیک
کشش عصب سیاتیک نسخه شدیدتر حرکت قبلی است. در اینجا، شما به طور لحظهای در هر دو انتهای عصب فشار وارد کرده و آن را آزاد میکنید. انتخاب این حرکت یا حرکت قبلی، به سطح تحمل بیمار و نوع دردی که در حال حاضر دارد بستگی خواهد داشت. از آنجایی که حرکت قبلی فقط به ایجاد کشش در یک انتهای عصب نیاز دارد، معمولا تحمل آن راحتتر است. زمانی که میخواهیم خون را به اعصاب برگردانیم، از حرکت قبلی استفاده میکنیم و این حرکت برای زمانی است که عصب را به چالش میکشیم تا بهتر حرکت کند و تحرک بیشتری داشته باشد.
نحوه انجام کشیدن عصب سیاتیک: روی زمین به پشت دراز بکشید. هر دو پای خود را خم کنید. پشت یک ران را بگیرید تا ران با بدن زاویه ۹۰ درجه تشکیل دهد. سپس پا را صاف کرده تا زمانی که احساس کشیدگی کنید و انگشتان پا را مستقیماً به سمت سقف بگیرید و به حالت عادی برگردانید. اکنون پای خود را خم کنید و تا زاویه 90 درجه پایین بیاورید. پای خود را در حالت خمیده نگه ندارید. در واقع سعی کنید پا را در تمام طول تمرین فعال نگه دارید. این حرکت را 10 تا ۲۰ بار تکرار کنید.
کشش عصب سیاتیک در خواب
البته برای تسکین درد سیاتیک علاوه بر انجام تمرینات ورزشی مناسب باید روش خوابیدن برای سیاتیک نیز اصلاح شود. به طور کلی وضعیت خواب باید به گونه ای باشد که ستون فقرات در وضعیت نرمال قرار بگیرد. فشردگی و یا کشیدگی بیش از حد رگ سیاتیک منجر به آسیب بیشتر و افزایش التهاب در بخش رگ سیاتیک می شود.
ورزش ویلیامز برای سیاتیک
ورزش ویلیامز یک سری از تمرینات اصلاحی است که به منظور کاهش درد سیاتیک و مشکلات مربوط به ستون فقرات طراحی شده است. این مجموعه تمرینات به ویژه برای افرادی که به علت مشکلات دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی دچار درد سیاتیک میشوند مفید است. این تمرینات عمدتاً بر تقویت عضلات شکم و پایین کمر تمرکز دارند و به کاهش فشار روی اعصاب سیاتیک کمک میکنند.
هدف ورزشهای ویلیامز:
هدف اصلی این ورزشها تقویت عضلات شکم، شل کردن عضلات کمر و ستون فقرات و کاهش فشار بر روی عصب سیاتیک است. این تمرینات باعث ایجاد فضای بیشتری برای حرکت عصبها میشوند و به کاهش درد و التهاب کمک میکنند.
تمرینات ویلیامز برای سیاتیک
-
خم شدن به جلو در حالت نشسته (کشش کمر)
-
نحوه انجام: روی یک صندلی بنشینید و پاها را به صورت صاف روی زمین قرار دهید. سپس به آرامی به جلو خم شوید و دستها را به سمت انگشتان پا بکشید. این حرکت را به مدت 10 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه برگردید. این حرکت را 5 بار تکرار کنید.
-
فواید: این تمرین باعث شل شدن عضلات پایین کمر و کاهش فشار بر روی دیسکهای کمر میشود.
-
-
خم شدن به جلو در حالت ایستاده (کشش کمر)
-
نحوه انجام: در حالی که پاها به اندازه عرض شانهها باز هستند، به آرامی به جلو خم شوید و دستها را روی زانو یا مچ پا قرار دهید. این حرکت را به مدت 10 ثانیه نگه دارید. این حرکت را 5 بار تکرار کنید.
-
فواید: این حرکت نیز به کاهش فشار بر روی عصب سیاتیک کمک کرده و شل شدن عضلات پایین کمر را تسهیل میکند.
-
-
حرکت کششی گربه-گاو (Cat-Cow Stretch)
-
نحوه انجام: در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید. در حین دم، پشت خود را به سمت پایین بیاورید (حرکت گاو) و در حین بازدم، پشت خود را به سمت بالا خم کنید (حرکت گربه). این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
-
فواید: این حرکت به افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات کمر و شکم کمک میکند و درد سیاتیک را کاهش میدهد.
-
-
خم کردن زانو به سمت سینه (Knee to Chest Stretch)
-
نحوه انجام: به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. سپس یکی از پاها را به سمت سینه خود بکشید و با دستان خود آن را نگه دارید. این وضعیت را به مدت 20 ثانیه نگه دارید و سپس پای دیگر را انجام دهید. این حرکت را برای هر پا 5 بار تکرار کنید.
-
فواید: این حرکت کششی به کاهش تنش در عضلات کمر کمک میکند و باعث افزایش انعطاف پذیری در ناحیه لگن و کمر میشود.
-
-
حرکت پرسآپ کمر (Pelvic Tilt)
-
نحوه انجام: روی پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید. سپس کمر خود را به سمت زمین فشار دهید تا عضلات شکم به کار بیفتند و احساس کشش در کمر ایجاد شود. این وضعیت را 10 تا 15 ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
-
فواید: این تمرین به تقویت عضلات شکم و کمر کمک میکند و از فشار بر روی عصب سیاتیک میکاهد.
-
-
حرکت کششی همسترینگ (Hamstring Stretch)
-
نحوه انجام: روی زمین بنشینید و یک پا را صاف کنید و پای دیگر را به صورت خم نگه دارید. سپس به آرامی به سمت پای صاف شده خم شوید تا کشش را در ناحیه پشت ران احساس کنید. این وضعیت را 20 ثانیه نگه دارید و سپس پای دیگر را انجام دهید.
-
فواید: این حرکت کششی باعث شل شدن عضلات همسترینگ و کاهش درد در ناحیه پایین کمر میشود که میتواند به کاهش درد سیاتیک کمک کند.
-
نکات مهم در انجام ورزشهای ویلیامز
-
آرامش در حین تمرین: انجام این تمرینات به صورت آرام و با تمرکز بسیار مهم است. از انجام حرکات سریع و بدون کنترل خودداری کنید.
-
انجام منظم: برای به دست آوردن نتایج مطلوب، این تمرینات باید به صورت منظم و حداقل 3 تا 4 بار در هفته انجام شوند.
-
استراحت و مراقبت: در صورتی که درد شدیدتر شد یا با علائم جدیدی مواجه شدید، فوراً تمرین را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.
تکنیکهای غیر ورزشی برای درمان سیاتیک
علاوه بر ورزشهای مناسب برای درمان درد سیاتیک، تکنیکهای غیر ورزشی نیز میتوانند در تسکین درد و کاهش التهاب بسیار مؤثر باشند. این روشها شامل موارد زیر میباشند:
4.1 کمپرس سرد و گرم
استفاده از کمپرس سرد و گرم یکی از روشهای موثر برای کاهش التهاب و درد سیاتیک است. کمپرس سرد به کاهش تورم و التهاب کمک میکند و از اسپاسم عضلانی جلوگیری میکند. در حالی که کمپرس گرم برای شل کردن عضلات و تسکین دردهای مزمن مفید است. پیشنهاد میشود در روزهای اول (24 تا 48 ساعت پس از بروز درد)، از کمپرس سرد و پس از آن از کمپرس گرم استفاده شود.
4.2 ماساژ درمانی
ماساژ میتواند با افزایش جریان خون به عضلات و کاهش تنش عضلانی به تسکین درد سیاتیک کمک کند. به خصوص ماساژ نقاط فشار در پشت کمر، ناحیه لگن و ران، میتواند مؤثر باشد. ماساژ به کاهش سفتی عضلات و تحریک اعصاب کمک میکند، که موجب کاهش درد و بهبود وضعیت سیاتیک میشود.
4.3 طب سوزنی
طب سوزنی به عنوان یک درمان جایگزین برای سیاتیک به کار میرود. در این روش، سوزنهای نازک در نقاط خاصی از بدن وارد میشوند که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکند. مطالعات نشان دادهاند که طب سوزنی میتواند با افزایش جریان خون و تحریک تولید مواد شیمیایی ضد درد در بدن، در درمان دردهای مزمن سیاتیک مؤثر باشد.
4.4 لیزر کم توان (Low-Level Laser Therapy – LLLT)
این درمان، که به آن لیزر درمانی گفته میشود، شامل استفاده از لیزر با قدرت کم برای درمان درد و التهاب است. لیزر کم توان به کاهش التهاب و بهبود ترمیم بافتها کمک میکند. این روش میتواند به تسکین درد سیاتیک کمک کند و به طور خاص در درمان دردهای مزمن سیاتیک مؤثر است.
تغذیه و مکملها برای تسکین درد سیاتیک
تغذیه مناسب میتواند در بهبود شرایط عصبی و کاهش التهاب بدن تأثیر بسزایی داشته باشد. برخی مواد مغذی و مکملها که میتوانند به تسکین درد سیاتیک کمک کنند عبارتند از:
5.1 ویتامینهای B کمپلکس
ویتامینهای B، به ویژه B12 و B6، برای سلامت اعصاب بسیار حیاتی هستند. کمبود این ویتامینها میتواند منجر به آسیب عصبی شود که خود به درد و بیحسی در نواحی مختلف بدن، به ویژه پاها، میانجامد. مصرف مکملهای ویتامین B12 و B6 به ترمیم و تقویت اعصاب کمک میکند.
5.2 اسیدهای چرب امگا-3
اسیدهای چرب امگا-3 که در ماهیهای چرب مانند سالمون، مکرل و ساردین موجود هستند، به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصبی کمک میکنند. مصرف این چربیها میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از سیاتیک کمک کند.
5.3 آنتیاکسیدانها
مصرف میوهها و سبزیجات غنی از آنتیاکسیدانها مانند توتها، کلم بروکلی، و اسفناج میتواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. آنتیاکسیدانها به ترمیم سلولهای آسیبدیده کمک کرده و از آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری میکنند.
5.4 منیزیم
منیزیم به عنوان یک مکمل ضد التهابی شناخته شده است. این ماده معدنی به شل شدن عضلات و کاهش گرفتگیهای عضلانی کمک میکند. مصرف منیزیم میتواند در تسکین درد سیاتیک ناشی از گرفتگی عضلات مفید باشد.
آسیبهای شایع و تمرینات مربوط به آنها
آسیبهای ورزشی و مشکلات عضلانی میتوانند یکی از علل اصلی درد سیاتیک باشند. در این بخش به برخی از آسیبهای شایع و تمرینات مربوط به آنها اشاره میکنیم که میتوانند به جلوگیری از درد سیاتیک کمک کنند.
6.1 آسیبهای دیسک کمر
دیسکهای کمر در معرض آسیبهای مختلفی مانند فتق دیسک قرار دارند. این آسیبها میتوانند فشار زیادی بر روی عصب سیاتیک وارد کنند و منجر به درد شدید سیاتیک شوند. تقویت عضلات کمر و انجام تمرینات اصلاحی میتواند به جلوگیری از آسیب دیسک کمر کمک کند.
6.2 آسیبهای عضلانی و رباطها
آسیبهای عضلانی و رباطها میتوانند باعث فشرده شدن اعصاب و ایجاد درد در نواحی مختلف بدن از جمله پاها شوند. انجام تمرینات کششی و تقویتی برای تقویت عضلات کمر، شکم و پاها میتواند به جلوگیری از این آسیبها کمک کند.
6.3 ورزشهای مقاومتی
ورزشهای مقاومتی مانند اسکات، لانگز، و تمرینات وزنهبرداری میتوانند عضلات کمر و پا را تقویت کرده و به پیشگیری از درد سیاتیک کمک کنند. انجام این تمرینات به طور منظم به کاهش فشار بر روی اعصاب کمک میکند.
نکات مربوط به سبک زندگی
سبک زندگی سالم میتواند به بهبود وضعیت سیاتیک و کاهش خطر بروز درد در آینده کمک کند. در این بخش به نکات مهمی که میتوانند برای پیشگیری از سیاتیک مفید باشند اشاره میکنیم:
7.1 حفظ وزن سالم
وزن اضافی فشار زیادی به کمر و ستون فقرات وارد میکند و میتواند منجر به مشکلاتی مانند سیاتیک شود. با حفظ وزن سالم، فشار کمتری به اعصاب و دیسکهای کمر وارد میشود و احتمال درد سیاتیک کاهش مییابد.
7.2 ورزش منظم
ورزش منظم، به ویژه تمرینات تقویتی و کششی، به تقویت عضلات کمر و کاهش التهاب کمک میکند. ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری به بهبود گردش خون و تقویت عضلات کمک میکنند.
7.3 وضعیت نشستن مناسب
هنگام نشستن، باید از وضعیتهای نامناسب که فشار زیادی به کمر وارد میکنند خودداری کنید. استفاده از صندلیهای ارگونومیک و رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن میتواند از بروز درد سیاتیک پیشگیری کند.
7.4 استراحت کافی
استراحت کافی برای بهبودی سریعتر از درد سیاتیک ضروری است. خواب با کیفیت به بهبود عملکرد اعصاب کمک کرده و به تسکین درد سیاتیک کمک میکند.
داروها و درمانهای تجویزی
اگر درد سیاتیک شدید باشد یا با درمانهای خانگی کاهش نیابد، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسکنهای قوی یا داروهای ضد التهاب تجویز کند. این داروها میتوانند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کنند. داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پره گابالین نیز در درمان درد عصبی سیاتیک مؤثر هستند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر درد سیاتیک با علائم جدی مانند ضعف عضلانی، عدم توانایی در حرکت، یا از دست دادن کنترل مثانه یا روده همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند.
جمعبندی
درد سیاتیک یک مشکل رایج است که میتواند به علتهای مختلفی مانند فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی و آسیبهای عضلانی رخ دهد. انجام ورزشهای مناسب، استفاده از درمانهای غیر دارویی مانند کمپرس سرد و گرم، و توجه به سبک زندگی سالم میتواند به تسکین درد سیاتیک کمک کند. در صورتی که درد ادامه یافت یا به شدت افزایش یافت، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان تخصصی ضروری است.